De uitdrukking “extra nos et in Christo” komt voor de eerste keer voor bij Luther in het voorwoord van zijn uitleg over de brief aan de Romeinen uit 1515/16. Deze uitdrukking wordt gebruikt voor de beschrijving van de gerechtigheid van God die redt en van buiten komt. Deze gerechtigheid rechtvaardigt de zondaar door het geloof.

De uitdrukking “extra nos” komt uit de Middeleeuwen waar de mens uit zichzelf in God als zijn zijnsgrond wordt overgezet. Luther gebruikte deze uitdrukking voor de ontwikkeling van zijn rechtvaardigingsleer. Luther bekritiseert de scholastieke genade- en zondeleer van zijn tijd. Die theologie legde sterk de nadruk op de verdienste van de mens. De mens wordt niet uit zichzelf, maar alleen door iets buiten zichzelf gerechtvaardigd, zo stelde Luther. De mens is dus tegelijk “zondaar en rechtvaardig” (simil iustus et peccator).

(Bron: V. Leppin & G. Schneider-Ludorff (red.), Das Luther-Lexikon (Regensburg: Bückle & Böhm 2014), 213-214)